دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نگاهی به زندگی شمس المعالی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) »
این نوشته، بخش نخست از مقالهٔ "زندگینامه و منشآت میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی" به قلم دکتر مختار کمیلی است. بخش‌های دیگر را که به متن و شرح منشآت (= نوشتجات منشیانه، مجموعهٔ نامه‌ها) شمس‌المعالی اختصاص دارد در بخش منشآت بیابید. دیباچه یکی از شاعران و نویسندگان نی‌ریز در دورهٔ قاجاری، میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی است که دربارهٔ زندگی و آثارش مقالات اندکی نوشته شده است. زنده‌یاد مرحوم سازگار در تذکرهٔ خود که نخستین یادنامهٔ فرزانگان نی‌ریزش توان خواند، کوتاه و مختصر از خورشید آسمان بزرگی‌ها...

رساله فی سمت القبله(اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
   ابن‏ ندیم از این اثر با عنوان «کتاب سمت القبله» یاد کرده است . از این رساله نسخه خطى به شماره 17 / 2457 در کتابخانه ملى پاریس موجود است . کارل شوى این رساله را به همراه ترجمه و شرح آن به چاپ رسانده است .     این اثر، جدولى را که طول و عرض جغرافیایى و انحراف قبله بیش از صد منطقه از سرزمین اسلامى را بیان داشته، دربر دارد. این جدول بعدها به وسیله ابن...

زیج کبیر و زیج صغیر (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 از این دو اثر نسخه‏ اى در دست نیست. نخستین کسى که از این دو رساله نام برده، ابن‏ ندیم است . ابوریحان بیرونى نیز در القانون المسعودى و افرادالمقال  از این رساله ‏ها استفاده کرده و در موارد متعدد آنها را مورد استناد قرار داده است.      در کتاب طبقات الامم از زیج کبیر سخن به میان آمده است .     در اینجا بخش هایى از القانون المسعودى را که به زیج ابوالعباس نیریزى استناد کرده، نقل مى‏کنیم:      «مسئله:...

شرح احوال و زندگانی عبدالحمید نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » عبدالحمید نیریزی(عبدالحمید بن معین الدین بن محمد هاشم) »
 عبدالحمید بن معین ‏الدین بن محمدهاشم نیریزى، حکیم و عارف نیریزى که در سده دهم و یازدهم هجرى قمرى مى‏ زیسته است.      برخى وى را شاگرد میرداماد ـ میرمحمدباقر ابن شمس ‏الدین محمد (متوفى 1041 ه . ق.) ـ حکیم و عارف نامدار شیعى دانسته ‏اند . به هر حال، او در سده یازدهم هجرى زیست و درهمان سده نیز وفات یافت. تنها اثرى که از او بر جاى مانده، کتابى عرفانى با عنوان البوارق النوریه فى اسرار...

کتیبه ها(اثر میرزا احمد نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
 از دیگر آثار میرزا احمد، کتیبه ‏هایى است که بر جلد برخى از نسخه‏ هایى که خود کتابت کرده و یا دیگر خوشنویسان کتابت کرده ‏اند و یا بر قلمدانهانوشته است. 1ـ کتیبه: برحاشیه 2 لت جلد روغنى یک نسخه سوره یس به خط خود او با نقش گل و مرغ، به قلم نسخ، با رقم و تاریخ 1118 ه . ق.، به شماره 985 ف در کتابخانه ملى ایران . 2ـ کتیبه: به قلم نسخ جلى خوش، به سفیداب...

شرح احوال و زندگانی رکن بن نصیر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » رکن بن نصیر نیریزی »
     عبداللّه بن یحیى بن عبداللّه بن محمد بن احمد، ملقّب به رکن بن نصیر نیریزى، از خوشنویسان و کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      از شرح احوال و زندگانى وى هیچ اطلاعى در دست نیست. او کاتب نسخه ‏اى از کتابِ نزهه ‏الارواح و روضه‏ الافراح است که توسط شمس ‏الدین محمدبن محمود شهرزورى تألیف شده است. این نسخه در مجموعه جنگ رسائل کتابخانه حمیدیه به شماره 1 / 1447 و میکروفیلم...

شرح احوال و زندگانی نسبت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » نسبت نیریزی »
     نام وى مؤمنا،«مشهور به مؤمن کلو » و متخلص به نسبت بود. در تذکره‌‌‌ها و منابعى که نام او آمده از وى با عناوین «مومنا» ، «مؤمنا نیریزى» ، «نسبت نیریزى»  و «نسبت فارسى»  یاد شده است. در تذکره شام غریبان  در دو جا و تحت عنوان «نسبت» و «نسبت مؤمنا تبریزى» ذکر او آمده، که تبریزى تصحیف نیریزى است .      تاریخ ولادت و وفات مؤمنا دانسته نیست. قدیمترین منبعى که در آن، شرح حال وى آمده،...

شرح احوال و زندگانی سراب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » سراب نیریزی »
     دانسته ‏هاى ما درباره سراب نیریزى بسیار اندک و مبتنى است بر گزارش مختصرى که داور در تذکره مرآت الفصاحه به دست داده است.      نام او سید محمد، فرزند سید عفیفا شیخ ‏الاسلام نیریز و برادر سید نعیم سحاب نیریزى بود. او «سراب» تخلّص مى ‏کرد و فقط سه بیت از اشعار او در دست است.   پسرى ،گل رخى و سیم اندام                                  ...

شرح احوال محمد امین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد امین نیریزی(فرزند عبدالسمیع) »
      محمّدامین فرزند عبدالسمیع، از نسخ نویسانِ توانا که در سده چهارده هجرى قمرى مى‌‌‌‌زیسته است. به قلمِ او صحیفه سجادیه اى باقى مانده که به معرفى آن مى‌‌‌‌پردازیم.      صحیفه سجّادیه: رقعى (5 / 11 × 5 / 18 سانتى‌‌‌‌متر)، 342 صفحه و هر صفحه 10 سطر، به خط نسخ و تاریخ کتابت 1348 ه . ق.، صفحه اوّل داراى کتیبه و حواشى ؛ صفحات دیگر داراى جدول و نقاشى حاشیه و بین سطور به چند قلم طلایى...

شرح احوال میرزا محمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا محمد نیریزی »
میرزا محمد نیریزی، از خوشنویسانِ گمنامِ قلم نسخ که در سده سیزده و اوایل سده چهارده هجری قمری می‌زیسته است. تنها اطلاعی که درباره وی داریم، مجموعه‌ای است که به قلم وی کتابت شده است. این مجموعه شاملِ مناسک العاشقین و مشارب العارفین و مرآه العارفین از راز شیرازی است. قطع خشتی (۱۵ × ۲۱ سانتی‌متر)، ۲۷۵ صفحه و هر صفحه ۱۷ سطر، به قلم نسخ و تاریخ ۱۳۱۰ ه. ق. عناوین شنگرف، جلد تیماجی عنابی‌رنگ. این مجموعه به...